Veelgestelde vragen

Vroeger had toch elke trein een toilet?
Ja.

 

 

Welke treinen hebben geen toilet?

De stoptreinen/sprinters van de NS en de treinen van regionale vervoerders in de provincies Zuid-Holland en Gelderland..

 

Waarom zijn toiletten nodig in de trein?

Het openbaar vervoer moet toegankelijk zijn voor iedereen en zonder toilet is dat niet het geval.

Voor een grote groep mensen, ouderen, mensen met blaas- en darmproblemen, veel chronisch zieken, ouders met jonge kinderen en zwangere vrouwen is de aanwezigheid van een toilet onmisbaar. Deze mensen kunnen niet mee met een trein zonder toilet.

 

Wie heeft de toiletten uit de trein gehaald?

De NS heeft deze ontwikkeling in gang gezet, later gevolgd door regionale vervoerders. Dit werd vervolgens vastgelegd in concessies met de overheid als opdrachtgever.

 

Waarom heeft de NS de toiletten uit de trein gehaald?

Enerzijds uit bezuinigingsoverwegingen. Door EG regelgeving werden er hogere (meer kostbare) eisen gesteld aan toiletten. Het scheelde bovendien zitplaatsen. Anderzijds vond de NS toiletten niet nodig op kortere afstanden. Er is echter geen rekening gehouden met het feit dat de trein toegankelijk moet zijn voor alle reizigers.

 

Hoeveel mensen zijn afhankelijk van een toilet in de trein?

Volgens urologen is dit een onderschat probleem. Veel mensen schamen zich voor het incontinent zijn. De urologen worden met deze problematiek geconfronteerd in de spreekkamer. De Nederlandse Vereniging van Urologie raamt het aantal mensen met een incontinentieprobleem op hoger dan 1 miljoen. Er is nog geen officiële raming bekend van het aantal mensen met darmproblemen. 

 

Weet de NS wel dat zoveel mensen in de problemen komen?

Ja, er is steeds door reizigers en belangenorganisaties geprotesteerd. De NS heeft de bezwaren niet serieus genomen. Men ging door met het bestellen van treinen zonder toiletten.

En dat is Niet Slim en Niet Sociaal.

 

Heeft de NS een klant tevredenheids onderzoek gedaan naar de behoefte aan treinen met toiletten?

De NS voert met enige regelmaat onderzoek uit naar de tevredenheid van haar klanten. De prestaties van de NS worden op die manier gemeten. Nog nooit is gevraagd naar de behoefte van haar klanten aan de aanwezigheid van toiletten in de treinen.

 

Kunnen de vervoersmaatschappijen alleen beslissen?

Nee, de overheid kan van de vervoerder eisen dat er toiletten in de trein komen.

 

Heeft de politiek geprotesteerd?

Ja, er zijn landelijk moties aangenomen dat de toiletten terug moeten komen.

Desalniettemin heeft de NS nog tot 2021 (!) de tijd om de toiletten te installeren.

Ook in de provincie Gelderland is in september 2011 een motie aangenomen die voorschrijft dat de toiletten terug moeten komen op de regionale lijnen. Maar toch zijn Arriva en Hermes vanaf 9 december 2012 met nieuwe treinen zonder toilet gaan rijden, zoals bijv. op het traject Arnhem-Winterswijk (reistijd 1 uur en 7 minuten). 

 

Hoe lang moeten we nog wachten op de toiletten?

Voor het landelijk railnet, nu nog 5 jaar. Pas in 2021 zullen alle NS treinen een toilet hebben.

Voor de regionale lijnen in de provincie Gelderland is het nog niet bekend. Pas bij de nieuwe concessieonderhandelingen (in 2021) worden daar afspraken over gemaakt.

 

Wat kun je de komende jaren doen in geval van nood?

Volgens de NS: aan de conducteur een plaszak vragen. De conducteur zal dan zijn/haar werkruimte vrij maken, zodat u dan in de conducteurs ruimte uw behoefte kunt doen.

 

Je kunt toch op het station naar het toilet gaan?

Ouderen, mensen met blaas- en darmproblemen, veel chronisch zieken, ouders met jonge kinderen en zwangere vrouwen hebben ook tijdens de treinreis een toilet nodig.

 

Zijn toiletten wel nodig tijdens een korte treinreis?

Ja, want het gaat om de beschikbaarheid van een toilet en niet om de tijd dat iemand zonder toilet zou kunnen. Veel mensen hebben, volgens urologen en fysiotherapeuten, last van acute blaas- en darmproblematiek. Zij reizen niet met de trein als niet helder is dat er een toilet aanwezig is. Ook een kortere reis zonder toilet is dus een probleem.

 

In de bus zijn toch ook geen toiletten?

Nee, met de bus kan je ook al niet mee.  Nu in veel treinen geen toiletten meer zijn, kan je helemaal geen gebruik meer maken van het openbaar vervoer als je afhankelijk bent van de beschikbaarheid van een toiletvoorziening.

 

Het treintoilet wordt toch niet vaak gebruikt?

Hoe vaak het toilet gebruikt wordt is niet van belang. Het gaat om de zekerheid dat er een toilet is. Beschikbaarheid is belangrijker dan feitelijk gebruik.

 

De toiletten in de trein zijn toch vies?

De NS heeft in samenwerking met de TU Delft een nieuw ontwerp ontwikkeld voor toiletten die gebaseerd zijn op een betere hygiëne. Deze toiletten worden op  termijn in alle treinen van de NS geplaatst. Natuurlijk moeten de treintoiletten wel regelmatig schoongemaakt worden. TMT stelt voor om in het toilet een overzicht te hangen, waarop je kunt zien wanneer het toilet voor het laatst schoongemaakt is.

 

De NS heeft toch aangekondigd dat ze de toiletten gaan plaatsen?

Ja, maar we moeten er nog jaren op wachten. De NS gaat pas in 2018 beginnen met het inbouwen van de toiletten in de toiletloze Sprinters. Hieruit blijkt dat de NS de urgente vraag naar toiletten niet serieus neemt. De Sprinters hebben voor de NS geen prioriteit, terwijl juist deze treinen geen toilet hebben. 

 

Wie moet er betalen voor het gebruik van de toiletten in de treinen?

De aanwezigheid van een toilet in de trein is een basisvoorziening en de kosten van het dagelijkse gebruik, inclusief het schoonmaken van de toiletten, zijn  vaste kosten die onderdeel zijn van de reguliere exploitatiebegrotingen van de vervoersbedrijven. Deze kosten zijn al jarenlang een vast onderdeel van de prijs van een treinkaartje. Merkwaardig is dat de prijs van een treinkaartje voor een trein met toilet even hoog is als de prijs van een treinkaartje voor een trein zonder toilet. Het opnieuw gaan gebruiken van de toiletten in de treinen kan en mag niet leiden tot een hogere prijs van de treinkaartjes omdat de kosten hiervan reeds zijn opgenomen in de prijs. 

 

Wie moet er betalen voor het inbouwen van toiletten in de treinen?

Het  inbouwen van de toiletten in de treinen was tot voor kort een vast onderdeel van de reguliere investeringsbegrotingen van de vervoersbedrijven. Het weglaten van toiletten in treinen heeft geleid tot besparingen. Met de terugkeer van de toiletten (op termijn) hebben de landelijke en regionale politiek vastgesteld dat deze besparingen onterecht behaald zijn.

Daarmee is ook een nieuw financieel probleem ontstaan als de toiletten worden ingebouwd in de bestaande treinen. Dit leidt tot meerkosten, bestaande uit de inbouwkosten minus de onterecht behaalde besparingen.

Zowel de overheid als de vervoersbedrijven zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van deze meerkosten omdat de overheid bij de concessieverlening de eis had moeten stellen dat er toiletten moeten komen in de treinen en omdat de vervoersbedrijven -als specialisten op het gebied van het openbaar vervoer- hadden moeten aangeven dat het hier gaat om een basisvoorziening die noodzakelijk is voor de toegankelijkheid van het openbaar vervoer.